Nauki i definicje

Architektura klasyczna jest jednym z elementów większej całości jaką jest sztuka starożytna, gdzie wyróżnić będziemy mogli podział na kilka większych charakterystycznych grup, a mianowicie architekturę starożytnego Egiptu, Mezopotamii, architekturę egejską oraz właśnie architekturę klasyczną. Ten prąd architektoniczny rozwijał się na terenach greckich polis oraz w starożytnym Rzymie co miało okres przez dosyć długi okres czasu, a mianowicie rozpocząwszy od szóstego wieku przed naszą erą aż do drugiego wieku naszej ery, jeśli okres ten na pewno nie był dłuższym. W przypadku architektury starożytnej także występowały różne porządki w przypadku tworzenia i projektowania budynków. Do tych najpopularniejszych zaliczyć będziemy mogli porządek dorycki, joński, koryncki, toskański, czy też kompozytowy. Architektura klasyczna w kolejnych epokach historycznych bardzo często stanowiła punkt oparcia w licznych rozprawach architektonicznych głównie i była punktem wyjścia wielu kolejnych stylów architektonicznych w Europie, aż do wieku dwudziestego.

W przypadku polski okres baroku przypadać będzie na czas kontrreformacji oraz długich i nużących wojen. W przypadku polski były to przede wszystkim potyczki z Szwedami, Rosjanami oraz Turkami i kilka powstań kozackich. Etapy baroku dzieli się ogólnie w przypadku naszego kraju na trzy główne okresy, gdzie pierwszy z nich to ten za czasów dynastii Wazów, następnie okres panowania Jana III Sobieskiego oraz moment kiedy w Polsce panowali władcy sascy, gdzie dominować będą przede wszystkim włoskie wzory, popularne w czasie późnego baroku rokoko i tym podobne elementy, które właśnie w tamtym czasie uchodziły za najbardziej modne oraz za najpowszechniejsze, najczęściej spotykane.

Budownictwo sakralne w czasie baroku zaczyna powoli odgrywać coraz mniej znaczącą rolę na rzecz budownictwa świeckiego, gdzie przez wcześniejsze dekady było odwrotnie. W budownictwie kościelnym tak naprawdę cały czas korzysta się z tych samych rozwiązań. Budowane kościoły są przeważnie podłużnymi, budowanymi na planie prostokąta, czy też na planie krzyża łacińskiego oraz centralnie na planie krzyża greckiego. Zaczęły pojawiać się także coraz bardziej popularne rzuty poziome, które opierały się na elipsie w konsekwencji wyróżnić będziemy mogli szeroką gamę sklepień oraz kopuł w kształcie elips.

Barok jest okresem kiedy świeckie budowle oraz architektura odgrywa już znaczącą i bardzo ważną rolę. Budowane są przede wszystkim pałace o horyzontalnej rozbudowanie, bardzo często posiadające boczne skrzydła, co powoduje tworzenie planu w kształcie litery U. Barok ukształtował własny i specyficzny typ pałacu. Budowla poprzedzona była dosyć dużym dziedzińcem, a zanim zaraz rozciągały się ogrody, czy też parki o zaprojektowanych geometrycznie ścieżkach, krzewach oraz skupiskach drzew. W ogrodach dodatkowo rozmieszczano liczne altany i tym podobne, nierzadko stylizowane na styl antyczny. Pałac oraz całego jego otoczenie tworzyły harmonijny zespół architektoniczny w połączeniu właśnie z architekturą terenu. Elewacje fasad nie posiadały tylu zdobień co w przypadku budynków sakralnych, jednak w porównaniu z innymi epokami także uznać będzie je można za dosyć rozbudowane i obfite. W przypadku budowania pałaców dbano także o ich odpowiednie wzmocnienia powodu udoskonalenia artylerii oraz sprzętu wykorzystywanego podczas bitew i oblężeń. Odpowiednie rozplanowana fortyfikacja, grupy mury i dodatkowe zabezpieczenia, dawały gwarancję bezpieczeństwa, przynajmniej względnego. Wnętrza w przypadku baroku były bardzo rozbudowanymi oraz pełnymi przepychu. Liczba zdobień, ozdób oraz świecących materiałów, zawijasów i tym podobnych mogłaby doprowadzić niejednego do zawrotów głowy, wtedy ten styl był jednak bardzo popularnym i cieszył się dużym powodzeniem.

Barok podobnie jak renesans opierać będzie się głównie o wzory architektury antycznej, gdzie nadal wykorzystuje się te same koncepcje. Jednak sposób patrzenia na nie oraz wykorzystywania dziedzictwa pozostawionego przez poprzednie epoki jest już całkowicie innym. W starożytności oraz odrodzeniu poszczególne z form były z sobą zestawiane przy zachowaniu umiaru oraz w dążeniu do osiągnięcia harmonii i spokojnej kompozycji. W baroku jest natomiast inaczej, łączone są z sobą elementy przeciwstawne i kontrastowe, co wprowadzać będzie przede wszystkim wrażenie dynamiczności oraz pewnego rodzaju niepokoju.

Barok jest okresem rozwoju nie tylko architektury, ale także, czy też przede wszystkim nauk, zarówno tych czysto humanistycznych jak i ścisłych. W czasach tych żyli tacy wielcy ludzie jak Galileusz, Pascal, Newton, Leibniz, czy też Kartezjusz. Przeobrażenia dotyczyć będą dodatkowo struktur społecznych, a przede wszystkim klasy mieszczańskiej, która zaczyna odgrywać coraz większą rolę i dodatkowo zaczyna umacniać swoją pozycję. W bardzo wielu państwach dodatkowo widoczne są tendencje do tworzenia monarchii absolutnych, z drugiej znowu strony jest to także czas wprowadzania pierwszych ustrojów w oparciu o republikę oraz konstytucję.
Zarysowany podział europy, który umocnił się w momencie reformacji, nie w przypadku wszystkich państw był trwałym. Przy katolicyzmie pozostały przede wszystkim Polska, Włochy oraz kraje półwyspu iberyjskiego. Protestantyzm natomiast zakorzenił się w Niderlandach i Skandynawii. Jest to także moment kiedy wyspy brytyjskie uwalniają się spot papieskiej władzy i powstaje ewangelizm. Kościół katolicki po momencie swojego upadku, dzięki kontrreformacji zaczyna się stopniowo odradzać i odzyskuje swoją potęgę. Zakon jezuitów między innymi ma bardzo duży wpływ na upowszechnienie się baroku, w sztuce, w kulturze i także właśnie w architekturze.
Pierwsze przesłanki barokowe odnajdywane mogą być już w dziełach jednego z największych artystów tamtych czasów jakim był Michał anioł. Dopiero jednak Domenico Fontana zaprezentował całkowicie nowe podejście do tego czym jest urbanistyka.

Barok jest kolejnym ze stylów architektonicznych oraz stylów sztuki, który następuje po renesansie. Jego wyodrębnienie miało jednak miejsce w późniejszych latach, a to dlatego, że twórcy żyjący w ówczesnych latach uważali siebie za kontynuatorów renesansu, odrodzenia. Kierunek zaczął się kształtować w Rzymie, z odmiany późnego renesansu, która nazwana została później stylem dekoracyjnym, jest to barok rzymski. Jako, że barok w różnych częściach Starego Kontynentu brał swój początek o różnym czasie, dlatego też ciężko jest ustalić dokładne granice czasowe, jednak wypośrodkowany okres to pomiędzy szesnastym a osiemnastym wiekiem. Styl barokowy w każdym z krajów wygląda inaczej, szczególne różnice zauważalne są w krajach katolickich oraz protestanckich. Barok obecnie interpretowany jest i oceniany przez ekspertów bardzo skrajnie. Jedni uważają, że jest on zepsutym renesansem, inni natomiast twierdzą, że to wspaniała ewolucja renesansowego stylu w doskonalszą formę, inni zaś, że to całkowita architektoniczna nowość, która nie bazowała na żadnych wcześniejszych stylach oraz konceptach architektury. Tak naprawdę jednak sporty te są małoważnymi.

Modernizm jest ogólnym określeniem stosowanym do opisania szeregu prądów architektonicznych na świecie, które rozwijały się w latach dziewiętnastego oraz dwudziestego wieku, gdzie zakłada się przede wszystkim całkowite odejście od wcześniejszych stylów historycznych, ale także od stylizacji wszelkiego rodzaju. Architektura czysto modernistyczna winna opierać się o założenia nowych metod twórczych, gdzie forma wywodzić powinna się z istniejących warunków materialnych, podobnie jak sama funkcja oraz konstrukcja. W przypadku modernizmu przede wszystkim stawiano na funkcjonalność obiektów budowlanych, która była ważniejsza od wszystkich innych aspektów. Budynek był traktowany jako jedna całość, gdzie zewnętrzna i wewnętrzna część musiały z sobą współgrać, stanowić jednolitą całość.

Barok jest kolejnym, zaraz po renesansie stylem architektonicznym w kulturze nowożytnej, ale także style w szeroko pojętej sztuce. Wyodrębniony został jednak w późniejszych latach, gdyż twórcy, którzy żyli właśnie w tym okresie uważali się raczej za tych, którzy są kontynuatorów renesansu. Kierunek sam w sobie ukształtował się w życie, z jednej z późnorenesansowych odmian, a mianowicie stylu dekoracyjnego, który często zwany jest także barokiem rzymskim. Obecnie dokładne ramy czasowe baroku nie są do końca znane, dlatego podaje się umownie, że jego początek to wiek szesnasty, zakończenie natomiast połowa wieku osiemnastego. Różne kraje to naprawdę przeróżne formy tego stylu. Barok w krajach, gdzie zwycięską była kontrreformacja postrzegany jest jako tryumf katolicyzmu. Inaczej sytuacja jednak przedstawia się w przypadku krajów protestanckich, gdzie przynajmniej w początkowym okresie negowano wszystko co czerpane było z dziedzictwa rzymskiego. Mim wszystko jednak styl ten zawsze było określany mianem radosnego, a to między innymi dlatego, że w katolickich państwach to radowanie się wyrażane było obfitością nagromadzony materialnych form, a w przypadku protestanckich poprzez zwrócenie się ku wnętrzu, wycieszenie i intymność ludzkiego życia. Mentalności północy bardziej odpowiadały natomiast bardziej spokojne i stonowane formy. Barok przez dzieje doczekał się wielu sprzecznych komentarzy oraz opinii, gdzie w oczach niektórych jest zepsutym i zdeformowanym renesansem, dla innych natomiast to bardzo interesujący okres w historii architektury.

Architektura renesansu stanowiła przede wszystkim odzwierciedlenie poglądów filozoficznych okresu odrodzenia właśnie, gdzie poszukiwano i czerpano wzorce z antycznego świata. Renesans otworzyć w sztuce nowożytną erę i trwał aż do początków baroku. Architektura renesansu natomiast narodziła się początkowo na włoskich terenach i na samym początku posiadała głównie wpływy na odrodzenie narodowe oraz przywołanie różnego rodzaju dziedzictw i ideologii. Z czasem jeszcze ten kolejny okres historyczny rozpropagowany został na teren całej europy, gdzie zdobył sobie dużą popularność.