Nauki architektoniczne

Architektura średniowieczna

Architektura wieków średnich kontynentu europejskiego przede wszystkim opierać będzie się na tym co udało się osiągnąć cesarstwu rzymskiego. Po jego rozpadzie na dwie oddzielne części kształtowały się dwa osobne burty architektoniczne oraz kulturowe bezpośrednio związane także ze sprawami wiary. Okres średniowiecza był specyficznym, bardzo religijnym okresem gdzie stawiano przede wszystkim na sprawy ducha, a nie ciała. Do najważniejszych średniowiecznych budowli zaliczyć będziemy mogli więc przede wszystkim kościoły i wszystkie inne budynki o znaczeniu sakralnym, które przeważnie budowano na planie centralnym. Do jednych z najważniejszych i najbardziej reprezentacyjnych budowli okresu wczesnośredniowiecznego zaliczyć będziemy mogli zaliczyć Hagia Sofia, która wzniesiona została na planie greckiego krzyża, gdzie najwyższy punkt znajduje się w punkcje przecięcia jego ramion. W celach zdobniczych zastosowanie znalazły przede wszystkim różnego rodzaju orientalne motywy, mozaiki i tym podobne. Architektura ta z zewnątrz będzie ciężką, dodatkowo daje niezwykłe poczucie przestrzeni i lekkości konstrukcji w samym wnętrzu. Architektura średniowieczna poprzedzana jest przed architekturę wczesnych chrześcijan, która czasowo tkwić będzie jeszcze w czasach antycznych. W europie zachodniej wyróżnić możemy natomiast trzy różne typy architektury tego okresu.

Nauki architektoniczne

Dobór materiałów w architekturze renesansu

Odrodzenie nie wprowadziło nowych materiałów do konstrukcji budynków. Nadal wykorzystywane są dwa podstawowe materiały, a mianowicie kamień oraz cegła. Murowane ściany następnie okładane zostają kamiennymi płytami, czy też tynkowane. Jako materiał konstrukcyjny przy budowie stropów natomiast wykorzystuje się drewniane belki. Drewna oraz kamienia używa się przy konstrukcji schodów, balkonów i tym podobnych. Nowością będą jednak sufity, który w większości wypadków pokrywane są zaprawą gipsową, a następnie malowane.

Nauki architektoniczne

Budownictwo świeckie  architektury renesansu

Już w pierwszych okresach renesansu zaczyna kształtować się nowa forma budownictwa pomiędzy najbogatszymi mieszkańcami miasta. Są to pałace, które budowane zostają na planie prostokąta, posiadające wewnętrzny dziedziniec i są zwartą oraz w pełni zamkniętą bryłą. Początkowo posiadały jeszcze obronny charakter, co podkreślały między innymi Małek ona umieszczona w najniższych kondygnacjach. Na wyższych natomiast umieszczane są okna nieco większe. W czasie tym powstawać zaczyna także coraz więcej budynków użyteczności publicznej, gdzie człowiek może między innymi zadbać także o swoje ziemskie życie.

Nauki architektoniczne

W czasie renesansu, czy też odrodzenia do ulubionych form architektów należał kościół znajdujący się na centralnym planie, chociaż oczywiście nie będzie brakowało kościołów opierających się o układ podłużny, na planie prostokąta. Wśród założeń centralnych najbardziej popularne są rozwiązania, które opierają się o plan kwadratu, koła, czy też krzyża greckiego. Takowa zamknięta i bardzo symetryczna forma z pewnością najlepiej będzie odzwierciedlała ciągłe poszukiwanie kształtów, które są chociaż zbliżonymi do doskonałości. Budowle w większości przypadków zostają przykryte specjalnymi kopułami, które wspierają się na bębna, czy też konstruowane na planie kwadratu i posiadające ścięte przy bokach ściany, co tworzy sklepienia żaglowe. Coraz częściej pojawiają się także formy powstające na planie ośmioboku, szczególnie jeśli chodzi o sklepienia klasztorne. Nad tymi formami budowane są latarnie z oknami, które doświetlają wnętrza. Renesans to także rozpoczęcie okresu kiedy przy kościołach zaczyna się stawiać grobowe kaplice. Często są one samodzielnymi budynkami, które przylegają do świątyni, czy też znajdują się na terenie placu kościelne. Kaplice zostają projektowane na planach centralnych z przekryciami w postaci kopuł, czyli jak najbardziej standardowo. Wewnątrz znajdują się przyścienne sarkofagi, oczywiście odpowiednio rzeźbione i mówiące w jakowyś sposób o ziemskim życiu osoby zmarłej, o jego dokonaniach, czynach oraz postępowaniu.

Nauki architektoniczne

Charakterystyka  architektury renesansu

Wraz z rozwojem idei humanistycznych oraz ciągłym przesuwaniem się ciężaru zainteresowania człowieka na to co jest świeckim wyraźnie widać wzrost zapotrzebowania na czysto świeckie budownictwo oraz budownictwo użytku publicznego. Oczywiście nadal budowana jest znaczna liczba nowych kościołów, coraz więcej powstaje jednak także budynków, które mają zaspokajać także ziemskie potrzeby człowieka, a nie tylko te duchowe. Bardzo szybko wzrasta ilość nowych pałaców, rezydencji i tym podobnych budynków. Cechować będzie je przede wszystkim zwartość planu na którym powstają, prostota ich wykonania, czytelność, harmoniczność bryły, która wyraźnie opiera się na ziemi, a budynki nie sprawiają już wrażenia, jakoby odgrywały się i unosiły ku górze.

Nauki architektoniczne

Historia architektury renesansu

Miejsce narodzin architektury renesansowej to oczywiście Włochy, na co wpływ miało przede wszystkim odrodzenie narodowe i przywołanie dziedzictwa dawanego cesarstwa i jego potęgi. Mimo tego, że miejsce miał upadek idei politycznych prądy intelektualne odrodzenia cały czas rozwijały się, a architektura coraz bardziej powszechnie uznawana była jako twórcza działalność indywidualna danego architekta, nie zaś jako usługowa, pomyślana na potrzeby kościoła i jednocześnie rzemieślnicza, gdzie architekt był bezimiennym rzemieślnikiem tworzącym na chwałę Boga. O ile jeszcze w gotyku architektura i sztuka tego okresu negowała doczesny świat i dążyła przede wszystkim do uwolnienia się z niego poprzez strzelistość i wzniesienie ku górze, ku niebu, tak w okresie renesansu staranno się jak najdokładniej pokazać doskonałość ziemskiego świata. Stąd pochodziło między innymi upodobanie do form absolutnych i idealnych, a głównie do budowli centralnych. Przywoływanie detali z czasów starożytnych oraz wszystkich innych elementów połączone było z ponownym odkrywaniem dzieł i rozpraw antycznych pisarzy i architektów i wielu, wielu innych. W wieku piętnastym na terenie Włoch architektura renesansu cały czas bardzo szeroko się rozprzestrzeniała, jednak na północ od Alp cały czas panował gotyk. Dopiero w wczesnym okresie wieku szesnastego dzięki mecenatowi takich władców jak Franciszek I, Zygmunt I włoscy architekci zaczęli przybywać do krajów europy zachodniej oraz jej środkowej części. Dzieła nowej architektury zaczęły obejmować cały czas jednak tylko i wyłącznie detale oraz i małe budowle.

Nauki architektoniczne

Architektura renesansu

W architekturze okresu odrodzenia kładziono bardzo duży nacisk na odzwierciedlenie przez nią poglądów z zakresu filozofii oraz sztuki, które poszukiwały swoich wzorców w świecie antycznym, szczególnie jeśli chodzi o starożytną Grecję oraz Rzym. Renesans jest otwierającym erę nowożytną sztuce, twa on do początków baroku, gdzie zostaje w końcu wyparty. Renesans jest okresem, który rozkwitał tak naprawdę w każdej części europy w innym momencie i tak naprawdę ciężko jest określić dokładne ramy czasowe, jednak uśredniając można podać, że ten styl architektoniczny popularny był na starym kontynencie od okresu szesnastego wieku do około osiemnastego. Samo określenie renesansu wywodzi się z francuskiego i oznacza właśnie odrodzenie, co nawiązuje przede wszystkim do ponownego wprowadzenie elementów sztuk starożytnych do budowli, malarstwa, rzeźby i tak dalej. Ludzie renesansu zafascynowani byli antyczną kulturą oraz jej osiągnięciami, natomiast okres średniowiecza uznawali za czas ciemnoty, za czas kiedy tak naprawdę nie wydarzyło się nic ważnego, jest to jednak opinia strasznie niesprawiedliwa.

Nauki architektoniczne

Pozostałe style

Oprócz porządku doryckiego wyróżnić możemy jeszcze co najmniej cztery inne style w architekturze klasycznej, gdzie do najpopularniejszych z nich zaliczyć będziemy mogli z pewnością joński oraz koryncki. Charakteryzował się on przede wszystkim o wiele bardziej ozdobnymi głowicami niż w przypadku wcześniejszych porządków, baza jeśli chodzi o jońskie kolumny była trójczłonową. Z ewolucji dwóch stylów, a mianowicie jońskiego i korynckiego wykształcił się nowy, łączący je dwa ze sobą, nazywający się stylem, czy też porządkiem kompozytowym. Do podstawowych cech, które będą go wyróżnić zaliczyć będziemy mogli przede wszystkim umieszczenie kolumny na specjalnym piedestale, a sama głowica ukształtowana jest bardziej na podobieństwo do stylu jońskiego.

Nauki architektoniczne

Zastosowanie

Styl dorycki z całą pewnością nie był stosowany tylko i wyłącznie na terenach, które zamieszkiwali Dorowie, ale w zasadzie wszędzie tam gdzie dotarła cywilizacja prosto z greckich polis. Do najciekawszych przykładów budowli właśnie czysto doryckich zaliczyć będziemy mogli przede wszystkim te, które zachowały się na jednej z włoskich wysp, a mianowicie Sycylii. W tym przypadku jednak wyróżniał się tam specyficzny rodzaj porządku doryckiego, a mianowicie styl toskański. Surowe reguły kanonu doryckiego, który w niektórych przypadkach były po prostu trudnymi do zastosowania, , szczególnie jeśli chodzi o duże budowle, doprowadziło do zniechęcenia się do tego właśnie porządku w okresie hellenistycznym, niemniej jednak w czasie tym cały czas tworzone są dalej świątynie i budynki właśnie w tym stylu. Do przykładów zabytków powstałych w stylu doryckich zaliczyć będziemy mogli świątynię ku czci Apolla, świątynie w Paestum oraz Eginie i wiele, wiele innych tym podobnych między innymi najpopularniejszych chyba przykład stylu doryckiego jakim był grecki i ateński panteon.

Nauki architektoniczne

Kolumna

Kolumny w przypadku porządku doryckiego nie posiadały swojej bazy i wspierał się bezpośrednio na tak zwany stylobacie. Sam trzon kolumny lekko zwężał się w kierunku górnym, a w około jednej trzeciej jego wysokości był dodatkowo lekko wybrzuszonym. Miało pomiędzy innymi zapobiec optycznemu złudzeniu pochylania się kolumn, co wywołane było właśnie ich zwężeniem. Kolumny w stylu doryckim w przypadku niektórych z budowli nie posiadały także entazis, gdzie przykładem mogą być na przykład kolumny znajdującej się w Epidauros, a dokładniej mówiąc w jednej z części kolumnady. Trzony dodatkowo pokrywane były kilkunastoma złożenia posiadającymi ostre zakończenia. Kapitel był skromnym i słabo ozdobionym i tworzył tylko i wyłącznie abakus oraz echinus.