Nauki prawne

Prawo cywilne

Prawo cywilne, czy też mówiąc inaczej cywilistyka jest jedną z gałęzi dogmatyki prawa – obejmować będzie swoim zasięgiem przede wszystkim zespół norm i stosunków cywilnych i prawnych pomiędzy podmiotami prawa. Normy prawa cywilnego wyróżniać będą się spośród innych norm prawnych zgłasza z powodu prowadzenia regulacji stosunków pomiędzy podmiotami, które są autonomiczne. Oznacza to między innymi, że nie będzie w ich przypadku występował charakterystyczny stosunek podporządkowywania jednego podmiotu innemu, co normalnie dla prawa publicznego jest cechą charakterystyczną. Ze stosunków cywilnoprawnych wynikało będzie dodatkowo, że zasada autonomiczności podmiotów powinna być stałą. Prawo cywilne dzielić będzie się na kilka kolejnych działów, a mianowicie na prawo rzeczowe, zobowiązań, spadkowe, czy też rodzinne oraz wiele, wiele innych tym właśnie podobnych, które będą posiadały swoje szerokie znaczenie.

Nauki prawne

Zadania dogmatyki

Do głównych zadań dogmatyki prawnej zaliczyć będziemy mogli przede wszystkim opisywanie i systematyzację obowiązując przepisów i norm prawnych. Idąc dalej będzie to także wskazywanie tychże norm, które są aktualne i obowiązujące w danym momencie, gdyż czasami może się to bardzo często i dynamicznie zmieniać, w zależności od efektywności pracy rządu. Do pozostałych zadań dogmatyki zaliczymy wykładanie prawa, ustalanie i definiowanie pojęć, które z prawem są powiązane, analizowanie praktyk stosowania tegoż właśnie prawa i wskazywanie postulowanych zmian w tymże właśnie prawie. W badaniu prawa dogmatyka posługiwać będzie się przede wszystkim metodami logicznymi oraz językowymi. Oprócz tego w przypadku definiowania zadań dogmatyki prawnej będziemy mieli do czynienia z pozytywizmem prawniczym, który będzie definiował i zakładał, że do głównych przedmiotów badań może być zaliczone tylko prawo pozytywne. Oprócz tego według tych założeń prawo obowiązywać ma w ujęciu i sensie czysto systemowym znaczy to ni mniej ni więcej, że dana z norm prawnych jest obowiązującą oraz decydującą o innych normach systemu. Oprócz tego zakłada się, że systemy prawne są zupełne i niesprzeczne i tak dalej.

Nauki prawne

Nauki prawne

Mianem nauk prawnych określać będziemy zbiór nauk o podłożu społecznym oraz humanistycznym, które przede wszystkim zajmowały będą się prawem. Jako synonim nauk prawnych bardzo często stosować będziemy również inne terminy i określenia, a mianowicie prawoznawstwo, czy też jurysprudencję. Są to jednak terminy, które będą posiadały wielorakie znaczenie. Prawoznawstwo oznaczać może oprócz tego teorię prawa, natomiast jurysprudencja sama w sobie uznawana jest za jedną z najbardziej ogólnych nauk prawnych, specyficzną szczególnie dla krajów anglosaskich. Prawoznawstwo z całą pewnością nie może być określone jako nauka spójna oraz jednolita, co jest jedną z konsekwencji różnorodnych perspektyw w prowadzeniu badań nad takowym prawem, a oprócz tego także różnych celów, które stawiać będzie się przed badaczami, praktycznych, czy też teoretycznych. Do dyscyplin tychże nauk zaliczymy przede wszystkim dogmatykę prawa, która inaczej określana jest jako szczegółowe nauki prawne. Zajmowała będzie się ona opisem i wykładnią prawa, które jest w danym momencie obowiązujące. Jest to jedna z najstarszych i dodatkowo najliczniejszych z nauk prawnych. Wykłady z nauk dogmatycznych stanowić będą podstawę w czasie trwania studiów prawniczych. W ramach dogmatyki prawa właśnie wyróżnić będziemy mogli szereg różnych dyscyplin, które będą charakterystyczne dla różnych kolejnych gałęzi prawa, a mianowicie cywilistykę, konstytucjonalistkę i wiele, wiele innych tym właśnie podobnych.

Nauki prawne

Dogmatyka prawa

Dogmatyka prawa może być scharakteryzowana jako jeden z działów nauk powiązanych z szeroko pojętym prawem, który zajmować będzie się prowadzeniem badań nad obowiązującym prawem w postaci takowej w jakiej zostało ono ustanowione wcześniej przez samego ustawodawcę. Mianem tym określać będziemy zarówno działalność badawczą osób zajmujących się prawem jak i wytwory tychże właśnie działań. Dogmatyka prawa oprócz tego dzielić będzie się na wiele różnych działów jest to bowiem jedna z najstarszych i najbardziej rozbudowanych części prawnych nauk.

Nauki prawne

Polskie prawo

W przypadku polskich źródeł prawa podzielić będzie można je na te obowiązujące powszechnie oraz obowiązujące wewnętrznie. Obecnie jednym z najważniejszych źródeł prawa jest konstytucja z roku 1997, a oprócz niej także ustawy, umowy międzynarodowe, czy też akty prawa miejscowego. Oprócz tego konstytucja przewidywać będzie kolejny i powszechnie obowiązujący akt prawny, a mianowicie rozporządzenie posiadające moc ustawy. Jego wydanie jest możliwe przez prezydenta RP, jednak tylko i wyłącznie w sytuacjach, które ściśle określać będzie konstytucja, miejsce może to mieć bardzo rzadko, w przypadku poważnego zagrożenia państwa, czy też niemożności sprawowania władzy ustawodawczej przez organy za to odpowiedzialne.

Nauki prawne

Źródła prawa

Prawo wywodzić będzie się z wielu różnych źródeł. Do podstawowych i często mylonych podziałów źródeł prawa będzie ten wyróżniający prawo w ścisłym ujęciu oraz źródła poznania prawa. Pierwszy z terminów odnosić będzie się do aktów normatywnych, inaczej mówiąc prawnych, które zawierać będą w sobie przepisy prawa oraz tryb tworzenie takowych właśnie aktów. Drugi termin natomiast, czyli źródła poznania prawa obejmować będzie wszystkie z materiałów, które służyć mają poznaniu prawa oraz wszelkie inne formy przekazywania tego prawa dalej, mogą to być dokumenty, publikacje, także te w środkach masowego przekazu. Z powodu, że istnieje wiele różnych źródeł prawa dopuszczalne i możliwe jest wyróżnienie w przypadku zachodniej kultury dwóch systemów prawnych, a mianowicie anglosaskiego i europejskiego, które inaczej zwane jest kontynentalnym. Podstawowe różnice pomiędzy nimi wynikać będą z różnych możliwości tworzenia tego prawa. W przypadku systemu anglosaskiego, zwanego popularnie common law sądy będą posiadały wpływ na tworzenie prawa o wiele szerzej niż ma to miejsce w przypadku prawa kontynentalnego, zwanego inaczej civil law.

Nauki prawne

Prawo

Mianem prawa będziemy określać system specyficznych norm, które charakteryzowane są jako ogólne, jednoznaczne oraz abstrakcyjne dyrektywy, wyznaczające sposób postępowania. Ich powstawanie wiąże się z jednoczesnym istnieniem i działaniem organów państwowych oraz samej jednostki państwowej – w niektórych przypadkach mogą to być także inne z form uporządkowanych organizmów społecznych. Ustanowienie, czy też uznanie przez właściwe organy władzy odpowiednio publicznej oraz społecznej akty będzie określać właśnie mianem prawa, które następnie przez te same organy jest egzekwowane i stosowane, nierzadko przy wykorzystaniu możliwości stosowania przymusu na społeczeństwie. Prawo jest jednym z podstawowych warunków funkcjonowania państwa, czy też innych zorganizowanych jednostek, będzie bowiem określać obowiązki, prawa i zakazy każdej z jednostek, co umożliwia życie w harmonii oraz w społeczeństwie bez większych niesnasek i nieporozumień. Oczywiście jest tak w wersji utopijnej i teoretycznej gdyż poszczególne jednostki cały czas łamać będą ten, czy tamten ustęp prawny, co warunkuje jednocześnie istnienie sądów.

Nauki prawne

Konstytucja

Sama w sobie jest jednym z ważniejszych aktów prawnych, często określanym także mianem ustawy zasadniczej, która w większości przypadków posiada najwyższą moc prawną w systemie prawnym danego państwa. W skład takowej konstytucji wchodzić będą mogły tak naprawdę przeróżne zagadnienia. W głównej mierze będzie ona jednak skupiać się na określeniu podstawowych norm ustroju społecznego oraz gospodarczego w danym państwie, a oprócz tego organizację, kompetencję i sposób według jakiego powoływane są najważniejsze organy w danym państwie. Oraz także to jak prezentują się podstawowe prawa obywateli. Konstytucja może zostać zaklasyfikowana na wiele różnego rodzaju sposobów. W doktrynach prawnych najczęstsze klasyfikacje oraz podział konstytucji ma miejsce ze względu na formę w jakiej powstały, czy są pisemnymi, czy też niepisanymi, sposób zapisania, treść, procedury powstawania, sposoby zmiany oraz okres obowiązywania takowej konstytucji, gdzie wyróżnić możemy konstytucje stałe oraz także czasowe. Dodatkowo wyróżnić będzie można jeszcze jeden podział, który dzieli konstytucje na proste oraz złożone, gdy całość regulacji zawiera się w jednej ustawie, czy też w większej ich liczbie. Pierwszą konstytucją na terenie państwa polskiego była uchwalona w roku 1791 konstytucja trzeciomajowa, obecnie obowiązującą jest natomiast ta pochodząca z roku 1997, z dnia 2 kwietnia.

Nauki prawne

Konstytucja RP

Jest najważniejszym aktem prawnym w naszym kraju, który uchwalony został 2 kwietnia 1997 przez Zgromadzenie Narodowe, następnie miejsce miało jej zatwierdzenie na mocy referendum, które odbyło się miesiąc później. Sama konstytucja składa się z preambuły i trzynastu rozdziałów, które zbudowane są z dwustu czterdziestu trzech artykułów. Preambuła zawiera odwołanie między innymi do chrześcijańskich korzeni państwa, do historii pierwszej oraz drugiej rzeczpospolitej oraz do równości wszystkich wobec prawa i o tych samych obowiązkach wobec ojczyzny. Prace nad samą konstytucją trwały już od roku 1989 i wymuszone były przez bardzo dogłębne zmiany ustrojowe, które miały miejsce w Polsce z końcem lat osiemdziesiątych. Konstytucja PRL, która istniała od roku 1952 stała się w końcu aktem niespójnym poprzez ogromną ilość zmian, szczególnie w momencie kiedy obozem zwycięskim została Solidarność. Początek lat dziewięćdziesiątych to jednak dopiero początek poważniejszego myślenia nad wprowadzeniem nowej konstytucji, kiedy to w kwietniu roku 1992 podjęte uchwałę o przygotowaniu i uchwaleniu konstytucji RP.

Nauki prawne

Prawo konstytucyjne

Na dogmatykę prawa składać będzie się wiele kolejnych działów prawnych, jednym z nich będzie właśnie konstytucjonalistka, czyli inaczej mówiąc prawo konstytucyjne. Jest to zespół prawnych norm, które będą określać czysto ustrojowe zasady, na mocy których funkcjonuje państwo, a oprócz tego treść i sposoby gwarancji praw każdej jednostce ludzkiej oraz każdemu obywatelowi. Oprócz tego będzie ono określać sposoby tworzenia prawa, hierarchię źródeł takowego prawa oraz wzajemne relacje i kompetencje występujące pomiędzy poszczególnymi organami państwowej władzy, które będzie można wyróżnić i opisać. Konstytucja w każdym państwie jest podstawowym źródłem oraz aktem prawnym, określającym ustrój oraz elementarne postanowienia. Najczęściej przybiera ona postać jednego aktu prawnego, czy też kilku aktów posiadających tą samą rangę. Do innych źródeł prawa stanowionego oprócz konstytucji zaliczyć będziemy mogli ustawy, rozporządzenia, oraz umowy międzynarodowe, po wcześniejszej ratyfikacji. Wyróżnić będziemy mogli kilka podstawowych zasad, które przeważnie zawierają się w konstytucji, dotyczą przede wszystkim państwa, przedstawianego w świetle wspólnego dobra, które jest jednocześnie demokratycznym i prawnym państwem. Konstytucja mówi także wiele o suwerenności danego narodu oraz tolerancji wobec obcych mniejszości i narodów.